Continue groei is goed voor de inflatie en het consumentenvertrouwen. Elske Doets van Doets Reizen, oprichter van de Young Lady Business Academy en auteur van het boek Bloei vraagt zich af: is dat wel zo? Is constante groei wel natuurlijk en worden we daar nou écht gelukkig van? Elske: ´Het is mijn wens dat ondernemers breder gaan kijken. Zich meer gaan focussen op welzijn en geluk. Pas dan maak je het verschil. En dat heeft de wereld op dit moment heel hard nodig.´
We zitten middenin de corona crisis als we Elske Doets, in 2017 uitgeroepen tot Zakenvrouw van het jaar, spreken voor een Groeivoer podcast. Haar bedrijf, Doets reizen, met een omzet van 30 miljoen en een winst van 2 miljoen per jaar, ging op 12 maart 2020 op slot. Een moment waarop Elske zeer moeilijke beslissingen moet maken. Ze moest de helft van haar personeel ontslaan, professionals die al lange tijd verbonden waren aan haar familiebedrijf. De inkomsten bleven achter en ze had geen idee wanneer er weer gereisd zou kunnen worden. Elske: ´Moet ik ermee kappen? Dit was de vraag die ik mijn accountant stelde. Hij adviseerde: zet een winterslaap in. Je hebt een enorme reputatie en een netwerk en de techniek op orde. Het beste wat je nu kunt doen is wachten tot het tij keert.´
Verdoofd zijn als consument
Wat te doen? Elske: ´ Tijdens de speech van Rutte vanuit het torentje, op mijn verjaardag, heb ik om de situatie gehuild. Ik had nog niet het besef dat het zo’n lange crisis zou worden. Eerst was er ongeloof, daarna woede en vervolgens daalde de acceptatie al vrij snel in. Als er tegenslag is dan moet je deze snel accepteren en jezelf daarna opnieuw uitvinden. Slikken en weer doorgaan, dat heb ik van mijn vader geleerd van wie ik het bedrijf heb overgenomen. Of het nou een geschil is met een leverancier of de corona crisis: er zullen altijd teleurstellingen en ook diepe dalen zijn. ´
Ondanks dat Elske zakelijk keihard is geraakt, is ze blij met de helderheid die er plotseling in de maatschappij was. ´ Vorig jaar kon je nog voor 80 euro naar New York vliegen of voor 25 euro naar Barcelona. We zijn mateloos aan het consumeren, veel mensen zijn daardoor verdoofd geraakt. Als je de natuur als voorbeeld neemt dan groeit iets en daarna sterft het af. Een economie die constant groeit, is in mijn optiek dan ook tegennatuurlijk. Op een gegeven moment werkt dat niet meer en gaat de natuur zich tegen ons keren. Je kunt dan terugschieten in een reflex of nadenken over een nieuw scenario.´
Comateus zijn als ondernemer
Doets Reizen werd in 1981 opgericht door Elske´s vader Jan Doets als specialist voor reizen naar Canada en de VS. Elske nam het bedrijf in 2001 van haar vader over en liet de onderneming uitgroeien tot een miljoenenbedrijf.
2017, het jaar waarin Elske de titel Zakenvrouw van het Jaar kreeg, was een keerpunt in haar leven. Elske: ´Tot die tijd was ik erg comateus als ondernemer. Ik was alleen maar bezig de vraag: hoe kan ik meer leveranciers krijgen, meer klanten bedienen en meer omzet maken. Ik keek niet naar buiten, vergat het belang van maatschappelijke relevantie. Daardoor deed ik mezelf tekort en benutte ik mijn kwaliteiten onvoldoende. Toen ik de Young Lady Business Academy oprichtte om mij sterk te maken voor de emancipatie van de vrouw, besefte ik dat ik tot veel meer in staat ben. De jonge vrouwelijke onderneemsters inspireren mij om ook andere talenten in te zetten, anders te gaan denken. Ze hebben houden zich allemaal bezig met een maatschappelijk urgent probleem: klimaat, vergrijzing, ongelijkheid en migratie. Zelf hebben ze vaak ook een geschiedenis. Door omstandigheden hebben ook zij een bepaalde pijngrens overschreden en is er iets waarvoor ze zich sterk willen maken. Ik help ze om in de doe-stand te komen. Maak een plan dat op één A4-tje past en wacht niet totdat de hemel helder is. Begin gewoon, ga testen en daarna weer aanpassen. Ondertussen zetten zij mij ook aan, ze houden mij scherp. Als ik hen niet had gehad, dan had ik er heel anders bij gezeten in deze crisis.´
Zet je bedrijf in de bloei in plaats van geilen op groei
Elske: ´Veel ondernemers geilen op groei. We zijn een soort pacman met elkaar aan het spelen. Door constant achter elkaar aan te lopen ontstaat er te weinig chemie. Dan heb je die BMW of dat sportautootje. En dan? Het blijft een ratrace. De zinloosheid komt dan boven.´
Als zakenvrouw is Elske iemand die geen blad voor de mond neemt en lef toont, zowel tijdens gesprekken als in de keuzes die ze maakt. Ze legt, ook in haar boek Bloei, de vinger op de zere plek in de maatschappij en vervult daardoor een soort klokkenluider functie, zowel voor ondernemend Nederland als de overheid.
Omdat ze zo scherp ziet wat er mis is en dat goed onder woorden kan brengen, raak je extra benieuwd wat haar eigen antwoord is op wat zij noemt ¨eenzijdige groei.¨ Elske: ´Ieder mens wil gezien worden. Lukt het jou als persoon of bedrijf dat mensen zich gezien voelen, dan creëer je een veel gelukkigere samenleving. Als niet geld, maar welzijn en geluk de kernmissie van je bedrijf is, wat voor impact kun je dan maken? Dan zet je je bedrijf in bloei, in plaats van constant maar in standje groei.´
De reis naar binnen
Hoe gaat zij zorgen voor de bloei van haar eigen reisorganisatie, zich bewust zijnde dat reizen een negatieve impact heeft op het klimaat?
Elske: ´Het begint bij bewustzijn, ook van de consument. Je moet je als consument afvragen: waarom reis ik? Als je kijkt naar de betekenis van reizen is het vliegtuig nemen om enkel op het strand te gaan liggen wat bedenkelijk. Ik zie reizen als een reden om weer in contact te komen met jezelf en je naasten. Daarvoor hoef je niet per se ver te reizen. Daarom bieden we nu ook reizen aan naar Scandinavië en Frankrijk. Ik noem dit ¨diepe reizen¨, waarin je niet 11 maar slechts 3 plekken aandoet. Ook dragen wij bij aan het behoud van het regenwoud van Vancouver tot Alaska, een plek met een zeer bijzonder ecosysteem.¨
Een andere ¨bloei-metric¨ is het geluk van haar medewerkers. ´Ik organiseer rituelen zoals een daily huddle om écht contact te maken met elkaar. Daarin praten we ook over onze kernwaardes en zachte dingen. Zo hebben we vandaag een half uur gepraat over hoe iedereen in de wedstrijd zit met corona.´
Ondertussen is Elske het bedrijf klaar aan het maken voor een toekomst zonder haar. Ze zet hierin zwaar in op de techniek.´Toch zit het bedrijf in mijn vezels, ik vind het lastig om keuzes te maken.´
Ondertussen haalt Elske dagelijks veel energie uit de Young Lady Business Academy. ´Zolang ik beweging kan creëren, ben ik gelukkig. Zij het letterlijk via reizen, of figuurlijk door young ladies helpen hun doel te bereiken. Maar ook menselijk contact tot stand brengen via Buddy Bot. Mijn vraag aan iedereen is, waar wil je het verschil maken? Welk probleem wil jij oplossen?
Netwerken: dé shortcut naar succes
Tijdens de podcast met Elske Doets (die je hier kunt beluisteren via Spotify) vroegen wij haar om advies voor een succesvol ondernemerschap. Elske: ´Er is maar één shortcut naar succes en dat is je omringen met de juiste mensen. Zelf heb ik veel gehad aan verticaal netwerken. Ik heb veel tijd doorgebracht met oudere heren die veel verder waren dan ik. Elk contact is waardevol. Het kan zomaar zijn dat je naast iemand in het vliegtuig zit en dat die later jouw zakenpartner wordt. Dat is de kracht van netwerken, dat je open staat. En niet berekenend bent.´
Meer leren over bloei
Wil jij graag meer leren over jouw bedrijf tot bloei brengen? Laat je dan inspireren door de bloeilessen van Elske in haar boek Bloei.
